7 op de 10 zelfstandigen in bijberoep durven vaste job niet los te laten

Eind 2014 waren er in ons land 234.001 zelfstandigen in bijberoep. Dat zijn er 1,3 procent meer dan in 2013, maar vooral 14 procent meer dan vijf jaar geleden, in 2009. Dat blijkt uit cijfers van het RSVZ, het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. Het aantal zelfstandigen in hoofdberoep steeg daarentegen opvallend minder snel, namelijk met  met 0,9 procent op jaarbasis en met maar 4,5 procent op 5 jaar tijd. De toename van het totaal aantal zelfstandigen is dus in grote mate te danken aan de stijging van het aantal bijberoepers.
 

• 2009: 205.862 bijberoepers; 662.039 hoofdberoepers
• 2013: 230.970 bijberoepers; 685.495 hoofdberoepers
• 2014: 234.001bijberoepers; 692.035 hoofdberoepers

Een grootschalige enquête bij 826 zelfstandigen in bijberoep via Biz4ziB, een project ontwikkeld door HR-dienstengroep Securex, ondernemersorganisatie NSZ, de sectororganisatie voor de boekhouders en accountants KVABB en Agentschap Ondernemen om zelfstandigen in bijberoep te helpen bij de uitbouw van hun onderneming, toont aan dat slechts 23 procent van de bijberoepers overweegt om zelfstandige in hoofdberoep te worden. Zelfs bij min-dertigjarigen en de bijberoepers tussen 30 en 45 jaar ligt dat aantal met respectievelijk 26 en 27 procent amper hoger.

Ruim 69 procent van de zelfstandigen in bijberoep geeft aan dat de zekerheid en het vast inkomen waarvan ze genieten dankzij hun job als werknemer of ambtenaar de belangrijkste reden is om bijberoeper te blijven. Bij nagenoeg de helft van de zelfstandigen in bijberoep (49 procent) heeft de hoogte van de sociale bijdragen een belangrijke invloed om de stap naar het hoofdberoep niet te zetten. Maar liefst 38 procent deinst dan weer terug omwille van de extra administratieve lasten die men vreest wanneer men voltijds ondernemer zou worden.

NSZ-voorzitter Christine Mattheeuws: “Zolang het sociaal statuut van de zelfstandigen achterblijft tegenover dat van werknemers en ambtenaren zal het niet evident zijn om zelfstandigen in bijberoep aan te moedigen om voor het voltijds ondernemerschap te kiezen. Daarom is een vangnet voor wanneer het mis gaat als zelfstandige onontbeerlijk. In die zin moet de huidige, nogal rigide faillissementsverzekering omgevormd worden tot een overbruggingsrecht voor zelfstandigen in moeilijkheden.”

Om toch de stap naar het hoofdberoep te zetten, heeft 43 procent een financiële stimulans nodig. In Wallonië bestaat sinds 2012 het Plan Airbag. Via dat plan krijgen bijberoepers die de stap naar het hoofdberoep wagen een financiële incentive van 12.500 euro gespreid over twee jaren. Die stimulans moet eventuele financiële zorgen of hindernissen wegnemen. Voor ondernemersorganisatie NSZ spreekt het voor zich dat zulke financiële incentives nodig zijn om bijberoepers die de stap zetten naar het hoofdberoep gedurende de eerste jaren te begeleiden. Zekerheid en een vast inkomen zijn voor 7 op de 10 bijberoepers immers de hoofdredenen om die stap nu niet te zetten.

Uit het onderzoek van Biz4ziB blijkt verder dat 41 procent van de bijberoepers hun activiteit opstart uit passie en dat 25 procent dat doet als hobby. Bij 17 procent spelen financiële overwegingen de doorslaggevende rol. Het valt ook op dat 41 procent van de zelfstandigen in bijberoep de inkomsten van die activiteit beschouwt als een mooi extra inkomen.

Nancy Haesaert, Legal Coordinator Small & Midsized Markets bij Securex : “Het valt op dat een groot aantal zelfstandigen in bijberoep zijn activiteiten startte vanuit een hobby of passie. Diegenen die de stap naar zelfstandige in hoofdberoep zetten, zijn dan ook vaak degenen die van hun passie hun beroep willen maken. Dat is een belangrijk gegeven in het kader van het ondernemerschap, maar ook in het kader van de langere inzetbaarheid.” 

“Financiële onzekerheid en dus (de angst voor) verlies van vast inkomen is duidelijk de grootste drempel bij de sprong naar een zelfstandige activiteit in hoofdberoep. Angst voor het onbekende wordt daarenboven verder versterkt door een gebrek aan kennis van het marktpotentieel (hoe werf je klanten aan?) en onvoldoende financiële en boekhoudkundige competenties. Bijberoepers hebben ook vaak een kortetermijnvisie op hun zelfstandige activiteit die ze bij hun overstap moeten omvormen naar een visie op lange termijn aan de hand van een echte bedrijfsstrategie. Het is onze overtuiging dat begeleiding absoluut noodzakelijk is om deze knelpunten te overkomen en om bijberoepers intenser aan te moedigen de stap naar het volwaardig ondernemerschap te zetten”, aldus nog Nancy Haesaert.

-------------------------------------------------

(*) Biz4ziB is een project  om zelfstandigen in bijberoep aan te moedigen om hoofdberoeper te worden.

Over NSZ (www.nsz.be )

NSZ (Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen) is een neutrale ondernemersorganisatie die de zelfstandigen, de vrije en intellectuele beroepen en kmo’s uit heel het land vertegenwoordigt. NSZ is de stem van deze ondernemers en verdedigt hun sociale, economische en culturele belangen bij de overheid, de publieke opinie en in de media. NSZ vaart een onafhankelijke koers en is niet gebonden aan een of andere politieke visie of een bepaalde sector.

Over KVABB (www.kvabb.org )

KVABB staat voluit voor Koninklijke Vereniging van Accountants en Boekhouders van België. De beroepsvereniging bestaat al meer dan een eeuw en wil vooral cijferprofessionals met mekaar verbinden.