Aantal door werkgevers geregistreerde ziektedagen daalde in april

Brussel - Uit cijfers van HR-dienstverlener Securex blijkt dat werknemers zich in april minder ziek hebben gemeld dan in dezelfde maand vorig jaar. In maart was het percentage geregistreerde ziekte-uren nog sterk gestegen. Volgens Securex valt dit te verklaren door het massale telewerken en het systeem van tijdelijke werkloosheid: voor wie tijdelijk werkloos is of van thuis werkt, wordt ziekte vaak niet geregistreerd. “Ziekte-uren worden als het ware opgeslokt door telewerk en tijdelijke werkloosheid. Een gevaarlijke evolutie, want het is in deze coronatijden meer dan ooit belangrijk om een dokter te raadplegen wanneer je ziek bent, ook al vertoon je maar milde symptomen,” zegt Heidi Verlinden, HR Research Expert bij Securex.

Terwijl in maart het percentage geregistreerde ziekte-uren bij werknemers nog sterk steeg, evolueerde het nog amper in de voorbije maand april. Dat valt deels te verklaren door telewerk en tijdelijke werkloosheid. Sinds begin mei beschikken artsen over twee soorten medische getuigschriften: één voor arbeidsongeschikten en één voor personen in quarantaine. Maar in de periode die daaraan voorafging, zorgde het ziektebriefje niet voor onderscheid tussen een zieke werknemer en een arbeidsgeschikte werknemer in quarantaine, waardoor veel werknemers door hun werkgever op tijdelijke werkloosheid werden gezet wanneer ze niet konden telewerken. Werkgevers registreren geen ziekte-uren bij tijdelijk werkloze werknemers. Bovendien melden thuiswerkers zich minder vaak ziek bij milde ziektesymptomen. Ook de ziekte-uren geregistreerd in maart zijn dus naar alle waarschijnlijkheid een onderschatting van het werkelijke aantal ziekte-uren.

Daarnaast viel natuurlijk ook het aantal fysieke contacten drastisch terug tijdens de lockdownperiode, waardoor ook andere besmettelijke infectieziekten (zoals een voedselinfectie) minder impact hadden en er minder privé-ongevallen voorvielen. Het gevolg is dat werkgevers in april 2020 zelfs maar half zoveel korte afwezigheden (korter dan twee weken) noteerden dan in dezelfde maand vorig jaar.

In maart steeg het percentage ziekte-uren nog sterk, vooral door korte afwezigheden. In april waren veel zieke werknemers echter ook tijdelijk werkloos, met een daling in het aantal door werkgevers geregistreerde ziekte-uren als gevolg. Enkel de stijging van afwezigheden langer dan een maand bevestigt dat COVID-19 ook veel werknemers getroffen heeft.

Figuur 1 Evolutie percentage ziekte-uren tussen 2019 en 2020 volgens ziekteduur – arbeiders

Figuur 2 Evolutie percentage ziekte-uren tussen 2019 en 2020 volgens ziekteduur – bedienden

“Bedrijven waar ook na de lockdown telewerk mogelijk blijft, houden hun productiviteit op peil en beperken de impact van tijdelijke werkloosheid. De mogelijkheid tot telewerk houdt wel een gevaar in: we raden werknemers met ziektesymptomen, hoe mild ook, aan om steeds een dokter te raadplegen, ook als ze kunnen thuiswerken. Zeker in deze coronacrisis”, zegt Heidi Verlinden, HR Research Expert bij Securex.

Tijdelijke werkloosheid verdubbelt in één maand

Werknemers waren in april 2020 een derde van hun beschikbare tijd afwezig door tijdelijke werkloosheid en slechts 7% door ziekte of privé-ongeval. Een gemiddelde werknemer zag in april zijn aantal werkloosheidsdagen vermenigvuldigd met 36 in vergelijking met dezelfde maand vorig jaar. In maart bedroeg dat vermenigvuldigingsgetal nog slechts 11. Het percentage ziekte-uren bleef wel stabiel in april, terwijl dat in maart nog met 27% steeg.

Figuur 3 Evolutie gepresteerde en niet-gepresteerde uren in maart en april

“We stellen vast dat bedrijven echt wel inspanningen leveren om hun medewerkers aan de slag te houden en ze daarbij ruimer en breder kijken dan enkel telewerk”, meldt Iris Tolpe, Partner bij Securex Consulting. “Glijdende uren, variabele uurroosters en vierdagenweken: het zijn slechts enkele voorbeelden van de oplossingen die werkgevers hanteren om de crisis door te komen. Ook grijpen werkgevers niet steeds meteen naar tijdelijke werkloosheid, maar staan ze uiteraard open voor andere vormen van werkonderbreking, zoals tijdskrediet, (corona)ouderschapsverlof, enz. Veel werknemers die voorafgaand aan de coronacrisis ​ nog met twijfels zaten, lijken nu sneller geneigd om de knoop door te hakken.”

Meer informatie

Coronavirus: nieuw model van medisch getuigschrift

FAQ voor werkgevers: rubrieken “Afwezigheid”, “Telewerk” en “Tijdelijke werkloosheid”

FAQ voor werknemers: info over afwezigheid en tijdelijke werkloosheid

Over het onderzoek

Deze resultaten zijn indicatief en gebaseerd op zeer recente data van het sociaal secretariaat van Securex. Het is mogelijk dat werkgevers tijdens de komende weken nog correcties doorgeven. Het is ook mogelijk dat sommige verschillen of evoluties niet statistisch significant zijn.

De steekproef telt 28.940 ondernemingen en 176.746 werknemers in de privésector. We namen enkel belastingplichtige werknemers op die volledig onderworpen zijn. Studenten maken dus geen deel uit van de steekproef. Ook flexi-jobs en werknemers op forfait of fooien zijn niet opgenomen. De ondernemingen tellen maximum 1000 werknemers.

Onder ‘beschikbare tijd’ verstaan we het totaal van de te presteren en de niet te presteren tijd. Voorbeelden van niet te presteren tijd zijn verlof en feestdagen, thematische verloven en overuren. De beschikbare tijd komt voor een voltijdse werknemer overeen met alle weekdagen in een maand en 38 werkuren per week. We veronderstellen dan dat die werknemer niet in het weekend werkt en geen overuren maakt.