Corona heeft ook sterke impact op opleidingen voor werknemers

• In 2020 39% minder gespendeerd aan opleidingen dan in 2019.
• In april en mei grootste daling: -91% en -79%.
• Aantal gepresteerde dagen daalde met slechts 10%, dus periodes van inactiviteit (o.a. tijdelijke werkloosheid) zijn niet de belangrijkste oorzaak.

Uit cijfers van het sociaal secretariaat van Securex, partner in tewerkstelling en ondernemerschap, blijkt dat het aantal opleidingsuren per werknemer tijdens het afgelopen jaar drastisch daalde, terwijl het aantal gepresteerde uren veel minder sterk daalde. De eerste lockdown had de grootste impact, maar ook in het najaar zette de daling zich door. Frank Vander Sijpe, Director HR Trends & Insights bij Securex, ziet toch ook een positieve kant: “De coronacrisis was de katalysator om opleidingen in versneld tempo te digitaliseren. 2021 biedt de kans om de achterstand in te halen: aanbieders, werkgevers, werknemers en trainers moeten zich op korte termijn aanpassen aan de ‘new way of learning’.”

Opleidingen van werknemers hebben het afgelopen jaar erg geleden onder de coronacrisis. Werknemers volgden drastisch minder opleidingen. Tijdens de eerste lockdown was de daling het sterkst, volgens cijfers van Securex, dat de opleidingsuren van 211.171 werknemers bij 28.234 privé-ondernemingen analyseerde.

In april en mei was de daling het grootst (-91% en -79%) tegenover diezelfde maanden het jaar voordien. In augustus en september herstelden opleidingen  zich licht, maar in het najaar daalde het aantal opleidingsuren opnieuw, zij het minder drastisch dan tijdens de eerste golf.

De verklaring ligt volgens Guillaume Bosmans, HR Research expert bij Securex, in het feit dat aanbieders van opleidingen in klassieke vorm deze onverwacht (versneld) moesten aanpassen naar hybride of digitale vormen: “Vooral tijdens de eerste golf zijn opleidingen massaal geannuleerd. Aanbieders van opleidingen waren toen nog onvoldoende voorbereid om hun lessen om te vormen naar digitaal afstandsonderwijs. In de zomer volgde nog een herstelperiode waarin lessen in kleinere groepen vaak toch konden plaatsvinden. Maar in het najaar, tijdens de tweede golf, daalde het aantal opleidingsuren opnieuw, weliswaar minder drastisch dan in het voorjaar. Intussen waren heel wat opleidingen vermoedelijk al omgevormd naar hybride of volledig digitale leervormen.”

Momentum en ruimte voor bijkomende stimuli

Sinds 1 januari 2021 hebben werkgevers die de vaardigheden van hun werknemers verscherpen door middel van opleidingen recht op een nieuw fiscaal voordeel, als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Het voordeel bedraagt 11,75% van de bedrijfsvoorheffing die betaald moet worden op het totaal van de belastbare bezoldigingen van alle werknemers die de opleiding volgden.

Iris Tolpe, Partner HR Consulting bij Securex, licht toe: “De fiscale voordelen die werkgevers aanmoedigen om opleidingen te organiseren voor hun werknemers zijn zeker niet gering: daarom is het des te belangrijk om in 2021 de gemiste opleidingen van vorig jaar in te halen. Want de fiscale voordelen worden berekend op het jaar waarin de opleiding in kwestie beëindigd wordt. De voordelen voor opleidingen die vorig jaar gestart zijn, kunnen dus niet geclaimd worden tot de opleiding is afgerond.”

De Vlaamse overheid bracht dit jaar al een aantal updates aan in de voorwaarden waaraan organisaties moeten voldoen om aanspraak te maken op de aanmoedigingsmechanismen. Voordien waren die immers sterk gekoppeld aan klassikaal leren met fysieke aanwezigheid, wat een grote drempel betekende voor hybride of digitale opleidingen. Zo werd bijvoorbeeld het Vlaamse opleidingsverlof ook opengesteld voor hybride en digitale opleidingen, en wordt werk gemaakt van een actieplan rond e-leren en van een individuele leerrekening. Die inspanningen hebben duidelijk effect: acht op tien onderwijsverstrekkers is volgens een bevraging van het Vlaams Departement Werk & Sociale Economie tijdens de coronacrisis (gedeeltelijk) overgestapt naar online cursussen.

Overheidsmaatregelen ter aanmoediging van opleidingen zijn een regionale bevoegdheid, dus juicht Securex ook initiatieven van de Waalse en Brusselse regering toe, maar toch kan er nog meer gebeuren, meent Iris Tolpe van Securex: “Naast de huidige initiatieven kunnen zeker nog bijkomende maatregelen genomen worden. De Vlaamse opleidingscheques kunnen bijvoorbeeld nog steeds niet gebruikt worden voor digitale opleidingen, hoewel daar zowel vanuit het Vlaams parlement als uit de SERV (Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen) vraag naar is.”

Over het onderzoek

De steekproef bevat 28.234 bedrijven en 211.171 werknemers in de Belgische privésector. De resultaten zijn indicatief en gebaseerd op gegevens van het sociaal secretariaat van Securex. Werkgevers kunnen de komende weken nog wel correcties aanbrengen, maar voor dit soort gegevens is de kans zeer klein.