Nacht- en zondagwerk op Batibouw: wat zijn de regels?

Brussel, 13 maart 2023 - Op dinsdag 14 maart 2023 gaat een nieuwe editie van de bouwbeurs Batibouw van start. Dat betekent honderden standhouders die zich klaarstomen om bezoekers te overtuigen van hun producten of diensten? Om de standen op te zetten en te bemannen is vaak veel personeel nodig. Securex zet de regels op een rijtje over wat wel en niet mag inzake arbeidsduur.

Zondagarbeid

Voor standhouders is er goed nieuws. Voor uitzonderlijke situaties zoals deze heeft de Arbeidswet een uitzondering voorzien. Hoewel het dus normaal verboden is om personeel op zondag tewerk te stellen, mag men dit wel voor deelname aan manifestaties van alle aard. Dit zijn onder andere salons, tentoonstellingen, jaarbeurzen, markten, braderijen enz. Ook Batibouw valt onder deze bepaling.

Overuren of niet?

Indien personeel aan het werk wordt gezet op zondag zijn er twee mogelijkheden:

• Ofwel heeft de werknemer tijdens die week gewerkt volgens zijn of haar normale uurrooster en zijn de prestaties op zondag overuren
• Ofwel werd een dag gewisseld in het uurrooster van de werknemer en zijn de prestaties op zondag geen overuren. Het uurrooster van de werknemers kan niet eenzijdig gewijzigd worden. De werknemer moet hiermee akkoord gaan

Als er overuren gepresteerd worden op zondag, is de werknemer een toeslag van 100% verschuldigd. Daarnaast krijgt de werknemer ook een uur inhaalrust voor ieder gepresteerd overuur en ook deze worden volledig betaald. De inhaalrust moet toegekend worden binnen het kwartaal. Een overuur op zondag kost de werkgever dus dubbel.

Opgelet, sinds de wet Peeters is het ook mogelijk om gebruik te maken van het systeem van de 'vrijwillige overuren', dit zijn overuren gepresteerd op vraag van de werknemer. Vallen de zondagse overuren onder dit systeem, dan is enkel overloon maar geen inhaalrust verschuldigd. 

Recht op inhaalrust

Los van het feit of er overuren gepresteerd worden op zondag of niet, is de werknemer ook een andere dag rust verschuldigd binnen de zes dagen die op de zondag volgen. Dit is er om het personeel toch de zondagsrust te gunnen. Die dag mag gerust samenvallen met een normale inactiviteitsdag (bijvoorbeeld een zaterdag) en wordt ook niet betaald.

Voor de duur van die verplichte rust geldt het volgende: een hele dag rust moet gegarandeerd worden voor prestaties van meer dan vier uur en een halve dag indien men vier uur of minder heeft gewerkt op zondag.

Indien er door de tewerkstelling op zondag overuren gepresteerd zijn, heeft het personeel dus twee keer recht op inhaalrust: één keer de zondagsrust in de week die volgt en één keer de inhaalrust voor overuren. Gaat het evenwel om vrijwillige overuren, dan is enkel de zondagsrust verschuldigd.

Nachtarbeid in principe verboden

De beurs is alle werkdagen geopend tot 19 uur en op donderdag en vrijdag 16 en 17 maart is er een nocturne voorzien tot 21u00.

Alle prestaties tussen 20 uur ’s avonds en 6 uur ’s morgens vallen hierbij onder de noemer 'nachtarbeid' en nachtarbeid is in principe verboden. De Arbeidswet heeft geen uitzondering voorzien voor het geval van een beurs of ander evenement. Een werkgever mag het personeel op die dagen dus niet tewerkstellen na 20 uur.

Als het personeel tegen dat verbod in toch tewerkgesteld zou worden na 20 uur, loopt de werkgever het risico op een strafrechtelijke geldboete van 400 tot 4.000 euro of een administratieve geldboete van 200 tot 2.000 euro. Deze sanctie wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.

De gerant(en), ander leidinggevend- of vertrouwenspersoneel en eventuele handelsvertegenwoordigers vallen buiten het verbod op nachtarbeid voorzien door de Arbeidswet. De term 'leidinggevend of vertrouwenspersoneel' mag niet ruim geïnterpreteerd worden.