Vorig jaar was 1 werknemer op 12 ziek op gemiddelde werkdag 

De absenteïsmecrisis in België zet zich voort: uit nieuwe cijfers van HR-dienstverlener Securex blijkt dat langdurig absenteïsme in 2024 opnieuw een recordniveau bereikte. Tussen 2022 en 2024 gaat het om een stijging van 6,6% (van 3,18% naar 3,39%). Limburg is de Vlaamse provincie met het hoogste langdurig ziektepercentage (3,4%). Daarnaast steeg middellang absenteïsme (afwezigheid tussen 1 maand en 1 jaar) sterk met ruim 8% in een jaar (van 2,39% naar 2,59%). Vooral bij jongere werknemers steeg dat cijfer. Ook het totale ziekteverzuim van werknemers in België steeg in 2024 naar een nieuw hoogtepunt: 8,57% van de werknemers was op een gemiddelde werkdag ziek afwezig, een stijging van 4,08% in vergelijking met het jaar voordien (toen 8,22%). Vooral bij bedienden (+6,15%) stelt Securex een sterke stijging vast.  

Meer dan 1 op 10 arbeiders in de dienstenchequesector is langdurig ziek; in de zorgsector 1 op 22 werknemers 

In de dienstenchequesector waren vorig jaar 11,10% van de medewerkers op een gemiddelde werkdag al meer dan een jaar ziek afwezig: een stijging van 21,05% in twee jaar tijd. In de zorgsector was 4,56% van de werknemers vorig jaar langdurig afwezig, waarmee de recordhoogte van het jaar voordien werd geëvenaard. In vergelijking met drie jaar geleden (toen 3,75%) steeg dit aandeel langdurige zieken in de zorgsector wel met 21,6%. Ook het middellang ziekteverzuim lag er op een recordhoogte van 3,56%: een stijging van bijna een derde (32%) in twee jaar tijd (2,69% in 2022).

Stephanie Heurterre, Senior HR consultant bij Securex: “Het is niet toevallig dat net in die twee sectoren meer medewerkers langdurig ziek zijn. In de dienstenchequesector gaat het vaak om zware jobs met weinig flexibiliteit, die werknemers bovendien vaak alleen uitvoeren en waarbij weinig wordt ingezet op people management. In de zorgsector heeft de toenemende werkdruk, naast de belasting vanuit de job, ook een belangrijke impact: we zien dat er meer dan 10.000 openstaande vacatures zijn binnen de zorgsector. Hierdoor blijft de werkdruk toenemen, wat opnieuw het risico op langdurige afwezigheden verhoogt. We zien ook dat het verschil van de zorg en dienstenchequesector met de andere sectoren elk jaar blijft toenemen. Het is daarom cruciaal om nú in te grijpen. Het is bij wijze van spreken al vijf na twaalf.”  

Naast een verband met het type sector ziet Securex ook een verband tussen de grootte van de organisatie en het ziekteverzuim. Zo kenden organisaties van 500-999 het hoogste lange ziektepercentage en noteerden ze de sterkste stijging in 2024: 5,95% van de werknemers waren er langer dan een jaar afwezig, een stijging van 17,36% in vergelijking met 2023. ​ ​ 

Opvallende stijging van middellang absenteïsme bij jongere medewerkers  

Tussen 2022 en 2024 stegen zowel het middellang als langdurig ziekteverzuim significant. Beide bereikten opnieuw recordhoogtes. Gemiddeld steeg het middellang ziekteverzuim met 8,4% in het afgelopen jaar en met ruim 12% in de afgelopen twee jaren. ​ ​ 

Vorig jaar waren 3,39% van de arbeiders en 2,06% van de bedienden ziek afwezig voor een periode tussen 1 maand en 1 jaar. Dat is een stijging van respectievelijk 10,78% en 14,44% in twee jaar. Er is nog steeds een hoog risico op mentale en burn-outklachten. Bij arbeiders is de jobonzekerheid niet afgenomen en bedienden voelen de toegenomen digitalisering, waardoor ze minder bewegen en een meer sedentaire levensstijl hebben (bron). ​ 

De stijging van middellange ziekteafwezigheid is vooral groot bij jongere werknemers: dat steeg van 1,78% in 2023 naar 2,16% in 2024. In twee jaar tijd is dit een stijging van 21%, terwijl het bij 40-plussers om een stijging van 6% ging. Het verschil tussen oud en jong wordt nagenoeg elk jaar kleiner.

“Hoewel langdurig absenteïsme voor -40 jarigen afgelopen jaar stabiel is gebleven, zien we binnen die leeftijdsgroep een forse stijging van het aantal werknemers die tussen 1 maand en 1 jaar afwezig waren,” legt Stephanie Heurterre uit. “Het is belangrijk dat organisaties begrijpen dat inzetten op het welzijn van hun medewerkers concrete, positieve gevolgen kan hebben: naast het voorkomen van afwezigheden zorgt dit ook voor betere motivatie en productiviteit. We moeten actie ondernemen zodat deze personen langdurig uit vallen en voor lange tijd, zonder perspectief, uit de arbeidsmarkt verdwijnen." 

Preventie is cruciaal bij langdurig absenteïsme

Langdurig absenteïsme bereikte in 2024 opnieuw een recordhoogte: op een gemiddelde werkdag was 3,39% van de werknemers al langer dan één jaar afwezig. Dit percentage steeg voor alle leeftijdscategorieën tot 50 jaar. Toch blijft het het hoogste bij oudere werknemers: 8,98% van de 55-plussers was al meer dan een jaar afwezig.

“Deze cijfers kaarten duidelijk het probleem aan met onze huidige manier van werken: werknemers zijn steeds vroeger en steeds langer ziek, en dit wordt ook beïnvloed door werkgevers die onvoldoende inzetten op een gepaste organisatiestructuur en het welzijn van hun medewerkers, met weinig opleidingsmogelijkheden, incompetente leiders of te weinig autonomie. Dit zijn allemaal zaken die bedrijven kunnen aanpakken om langdurige afwezigheden tegen te gaan,” zegt Elisabeth Van Steendam, Manager Wellbeing bij Securex. 

Naast preventie roept Securex ook op om, eens werknemers ziek zijn uitgevallen, snel genoeg te starten met de opvolging ervan en actief te werken aan de re-integratie van werknemers die langdurig afwezig zijn geweest. ​ ​ 

Voor meer informatie: https://www.securex.be/nl/personeelsbeleid/welzijn-op-het-werk 

Over deze studie  

De cijfers in dit onderzoek zijn gebaseerd op gegevens geregistreerd door werkgevers. Ze gelden voor een gemiddelde werknemer in ondernemingen tot 1000 werknemers in de Belgische privésector. In 2024 telde de steekproef 22.965 werkgevers en 192.747 werknemers. De werknemers in de steekproef hebben een contract van minstens 30 dagen waarvan minimaal één dag in de bestudeerde periode. ​ 

Uit de vergelijking met de RSZ-populatiegegevens blijkt dat de steekproef van Securex de Belgische arbeidsmarkt weerspiegelt voor het statuut, het geslacht, de leeftijd van werknemers en voor de omvang van ondernemingen tot 1000 werknemers. Voor de regio’s is ze minder representatief. Daarom corrigeert Securex de absenteïsmecijfers met een wegingsfactor die specifiek is voor elke provincie. ​ 

Het aantal 1000+ bedrijven in de steekproef fluctueert. Gezien het gewicht van zo’n groot bedrijf op het absenteïsmecijfer van de volledige steekproef, neemt Securex deze grote bedrijven niet op in de totaalcijfers. Zo vermijden we fluctuatie in evolutiecijfers door fluctuatie in de steekproef.